De getijdenmolen van Rupelmonde. 500 jaar malen op het getij
Locatie: Rupelmonde
Auteur: Kevin Poschet
Jaar: 2019
Naar aanleiding van het vermoedelijke 500-jarige bestaan van de getijdenmolen van Rupelmonde in 2017, ging de gemeente Kruibeke op zoek naar een auteur voor een nieuwe erfgoedgids over de molen. Die werd uiteindelijk eind 2018 gevonden in de persoon van historicus Kevin Poschet, die het jaar voordien het boek “Geheimen van het Gravenkasteel. Rupelmonde van burcht tot Graventoren” (Laureaat Erfgoedprijs 2019) publiceerde.
De opdracht bestond er in een nieuwe erfgoedgids samen te stellen over de getijdenmolen van Rupelmonde. De vorige versie dateerde reeds van de restauratie van de molen in de jaren 90 en was dringend aan een update toe. Bovendien miste deze samenhang door de keuze van verschillende bijdragers. De nieuwe gids moest een synthese bieden van wat sindsdien was verschenen aan historisch onderzoek, waar mogelijk aangevuld met nieuw onderzoek.
Kevin Poschet dook hiervoor in de archieven van Rijsel en Brussel (rekenkamers), Gent (oud archief Rupelmonde) en Bazel (familiearchief Vilain XIIII), waardoor heel wat nieuw archiefmateriaal kon worden aangeboord. Op basis van het nieuwe onderzoek werden ook twee schematische reconstructietekeningen vervaardigd door Het Geel Punt, die op groot formaat worden tentoongesteld in de molen.
Niet alleen is het de enige nog maalvaardige getijdenmolen in de Benelux, vermoedelijk is het de oudste nog malende getijdenmolen ter wereld
De getijdenmolen van Rupelmonde is uniek in zijn soort. Sinds haar ontstaan herbergde het bouwwerk drie molens (een tarwe-, rogge- en schors- of moutmolen) die werden aangedreven door twee waterraderen, sinds begin 20ste eeuw is één ponceletrad in staat om vier maalstoelen te laten draaien. Niet alleen is het de enige nog maalvaardige getijdenmolen in de Benelux, vermoedelijk is het de oudste nog malende getijdenmolen ter wereld. Het nieuwe onderzoek van Kevin Poschet heeft aangetoond dat de onderste bouwlagen van het molengebouw de verwoestende brand van 1567 overleefden.
Bovendien is de getijdenmolen één van de laatste stukken industrieel erfgoed waaraan Rupelmonde ooit zo rijk was: de haven, scheepswerven, zoutziederijen, steenbakkerijen en brouwerijen verdwenen onder de sloophamer of achter latere bebouwing. De getijdenmolen is de laatste getuige van dit toch wel rijke industriële verleden in een erg landelijke omgeving.
Deze uitgave werd gefinancierd door provincie Oost-Vlaanderen.
Terug naar overzicht
